Hoofdstuk 4. Opwaarderen vanuit Debian 11 (bullseye)

Het wordt sterk aanbevolen om een volledige back-up te maken voor u het systeem opwaardeert, of dat u minstens een reservekopie maakt van alle gegevens en alle configuratie-informatie die u zeker niet mag verliezen. Het opwaarderingsgereedschap en het opwaarderingsproces zijn behoorlijk betrouwbaar, maar een stoornis van de hardware middenin de opwaardering zou kunnen leiden tot een ernstig beschadigd systeem.

De belangrijkste zaken waarvan u een reservekopie zou moeten maken, zijn de inhoud van /etc, /var/lib/dpkg, /var/lib/apt/extended_states en de uitvoer van:

$ dpkg --get-selections '*' # (de aanhalingstekens zijn belangrijk)
      

Als u aptitude gebruikt om de pakketten op uw systeem te beheren, neemt u best ook een reservekopie van /var/lib/aptitude/pkgstates.

Het opwaarderingsproces zelf verandert niets in de map /home. Maar het is bekend dat sommige toepassingen (bijv. onderdelen van de Mozilla-suite en de desktopomgevingen GNOME en KDE) bestaande gebruikersinstellingen overschrijven met nieuwe standaardwaarden wanneer de gebruiker voor het eerst een nieuwe versie van de toepassing start. Bij wijze van voorzorg kunt u een reservekopie maken van de verborgen bestanden en mappen (“dotfiles of puntbestanden”) in de persoonlijke mappen van de gebruikers. Een dergelijke back-up kan helpen bij het herstellen of het opnieuw creëren van de vroegere instellingen. Wellicht wilt u uw gebruikers daarover ook inlichten.

Elke pakketinstallatiebewerking moet uitgevoerd worden met de voorrechten van de superuser, dus als systeembeheerder. Daarom moet u zich ofwel aanmelden als gebruiker root of het commando su of sudo gebruiken om de vereiste toegangsrechten te verwerven.

De opwaardering stelt een aantal voorwaarden, waaraan vooraf voldaan moet worden. Controleer ze vooraleer u de opwaardering daadwerkelijk uitvoert.

Het is verstandig om alle gebruikers vooraf te informeren over elke opwaardering die u van plan bent uit te voeren, hoewel gebruikers die via een ssh-verbinding op uw systeem werken, weinig zouden mogen merken van de opwaardering en gewoon zouden moeten kunnen voortwerken.

Wenst u extra voorzorgsmaatregelen te nemen, maak dan voor de opwaardering een reservekopie van de /home-partitie of koppel ze af.

U zult een opwaardering van de kernel moeten uitvoeren bij het opwaarderen naar bookworm. Een herstart van het systeem zal dus nodig zijn. Gewoonlijk wordt dit gedaan na het afronden van de opwaardering.

Mogelijk levert uw systeem diensten die gekoppeld zijn aan pakketten die bij de opwaardering betrokken zijn. Is dit het geval, houd er dan rekening mee dat deze diensten tijdens de opwaardering gestopt zullen worden terwijl de betreffende pakketten vervangen en geconfigureerd worden. Gedurende die tijd zullen die diensten niet beschikbaar zijn.

De exacte duur van onbeschikbaarheid van deze diensten kan variëren, afhankelijk van het aantal pakketten dat op het systeem opgewaardeerd wordt. Ook de tijd die de systeembeheerder nodig heeft voor het beantwoorden van eventuele configuratievragen die gepaard gaan met de opwaardering van de pakketten, speelt daarin mee. Noteer dat als het opwaarderingsproces zonder toezicht verloopt en het systeem om invoer vraagt tijdens de opwaardering, er een grote kans bestaat dat diensten gedurende een significante periode onbeschikbaar^[1] zullen blijven.

Indien het systeem dat opgewaardeerd wordt, cruciale diensten levert voor uw gebruikers of voor het netwerk^[2], kunt u de periode van onbeschikbaarheid verkleinen door een minimale opwaardering van het systeem uit te voeren, zoals beschreven wordt in Paragraaf 4.4.5, “Een minimale opwaardering van het systeem”, daarna een opwaardering van de kernel uit te voeren, het systeem vervolgens opnieuw te starten en pas nadien de pakketten die verband houden met die cruciale diensten op te waarderen. Waardeer deze pakketten in een dergelijk geval op vooraleer u een "full upgrade", een volledige opwaardering, uitvoert zoals beschreven in Paragraaf 4.4.6, “Het systeem opwaarderen”. Op die manier kunt u ervoor zorgen dat deze cruciale diensten actief en beschikbaar zijn gedurende het proces van volledige opwaardering, zodat de tijd waarin ze onbeschikbaar zijn, beperkt gehouden wordt.

Hoewel Debian er tracht voor te zorgen dat uw systeem op elk moment tot opstarten in staat blijft, blijft er altijd een kans bestaan dat u na de opwaardering problemen ervaart bij het herstarten van het systeem. Mogelijke problemen die bekend zijn, worden in dit en de volgende hoofdstukken van deze notities bij de release behandeld.

Om die reden heeft het zin dat u voorbereidingen treft om in staat te zijn aan de situatie te verhelpen, mocht blijken dat het heropstarten van het systeem mislukt, of het herstellen van de netwerkfunctionaliteit bij vanop afstand beheerde systemen niet succesvol is.

Indien u de opwaardering via een ssh-verbinding vanop afstand uitvoert, is het aangeraden om de nodige voorzorgen te treffen, zodat u in staat bent toegang te hebben tot de server via een externe seriële terminal. De mogelijkheid bestaat dat u na het opwaarderen van de kernel en het herstarten van het systeem, via een lokale console de systeemconfiguratie zult moeten repareren. Ook is het mogelijk dat wanneer het systeem middenin de opwaardering per ongeluk herstart wordt, u via een lokale console herstelwerkzaamheden zult moeten uitvoeren.

Voor noodherstel bevelen we over het algemeen het gebruik aan van de reparatiemodus van de Debian Installer van bookworm. Het voordeel van het gebruik van het installatiesysteem is dat u de keuze heeft uit zijn talrijke methodes om er die uit te kiezen die het beste aansluit bij uw situatie. Voor bijkomende informatie kunt u de paragraaf “Een defect systeem herstellen” uit hoofdstuk 8 van de Installatiehandleiding raadplegen en ook de Debian Installer FAQ.

Indien dat mislukt zult u een andere manier moeten vinden om uw systeem op te starten, zodat u er toegang toe krijgt en het kunt herstellen. Een mogelijkheid is een speciaal reparatie-image gebruiken of een live installatie-image. Nadat u daarmee het systeem opgestart heeft, zou u in staat moeten zijn het basisbestandssysteem ervan aan te koppelen en die omgeving terug binnen te gaan met het commando chroot om het probleem te onderzoeken en te repareren.

# mount -o remount,rw /
      

	Belangrijk
	Indien u bepaalde VPN-diensten (zoals tinc) gebruikt, hou er dan rekening mee dat die mogelijk niet beschikbaar zijn gedurende het opwaarderingsproces. Zie in dat verband Paragraaf 4.1.3, “Bereid u voor op het feit dat diensten een tijd onbeschikbaar zullen zijn”.

Om bij het vanop afstand opwaarderen een extra veiligheidsmarge in te bouwen, suggereren we dat u de opwaarderingsprocessen uitvoert in de virtuele console die door het programma screen geleverd wordt. Dit laat toe om op een veilige manier opnieuw verbinding te maken en garandeert dat het opwaarderingsproces niet onderbroken wordt, zelfs als de externe verbinding tijdelijk faalt.

Enkel opwaarderingen vanaf Debian 11 (bullseye) worden ondersteund. U kunt uw Debian-versie weergeven met:

$ cat /etc/debian_version
      

Volg de instructies uit de Notities bij de uitgave van Debian 11 om eerst naar Debian 11 op te waarderen.

Deze werkwijze veronderstelt dat uw systeem reeds opgewaardeerd is naar de recentste onderversie of tussenrelease (point release) van bullseye. Is dat nog niet gebeurd of weet u het niet, volg dan de instructies uit Paragraaf A.1, “Uw bullseye-systeem opwaarderen”.

Debian Backports stelt gebruikers van de stabiele uitgave van Debian in staat om actuelere versies van pakketten te gebruiken (met enkele nadelen op het gebied van testen en beveiligingsondersteuning). Het Debian Backports Team onderhoudt een deelverzameling pakketten van de eerstvolgende uitgave van Debian, aangepast en opnieuw gecompileerd om gebruikt te kunnen worden met de huidige stabiele uitgave van Debian.

Pakketten van bullseye-backports hebben lagere versienummers dan de versie in bookworm, zodat ze tijdens de opwaardering van de distributie gewoon opgewaardeerd kunnen worden naar bookworm, op dezelfde wijze als “zuivere” bullseye pakketten. Hoewel er geen potentiële problemen bekend zijn, worden opwaarderingstrajecten vanaf backports minder getest en lopen deze dienovereenkomstig een groter risico.

	Let op
	Terwijl gewone Debian Backports ondersteund worden, bestaat er geen schoon opwaarderingstraject voor sloppy backports (waarvoor in sources-list van APT vermeldingen gebruikt worden die verwijzen naar bullseye-backports-sloppy).

Zoals dit het geval is voor Paragraaf 4.2.10, “Niet-officiële pakketbronnen”, wordt gebruikers de raad gegeven om voor de opwaardering vermeldingen van bullseye-backports te verwijderen uit hun APT source-list-bestanden. Nadat de opwaardering voltooid is, kunnen ze in overweging nemen om bookworm-backports toe te voegen.

Raadpleeg voor bijkomende informatie de Backports Wiki-pagina.

U moet er voor zorgen dat de pakketdatabank klaar is voor u doorgaat met de opwaardering. Indien u een ander programma voor pakketbeheer gebruikt, zoals aptitude of synaptic, moet u nakijken of er mogelijk acties in de wachtrij staan. Indien er in het programma voor pakketbeheer ingepland staat dat een pakket geïnstalleerd of verwijderd moet worden, kan dit interfereren met de opwaarderingsprocedure. Merk op dat u dit enkel kunt corrigeren als uw pakketbronbestanden voor APT nog steeds verwijzen naar bullseye en niet naar stable of bookworm; zie Paragraaf A.2, “Het controleren van uw bronnenlijstbestanden voor APT”.

Het is een goede praktijk om voor de opwaardering verouderde pakketten te verwijderen van uw systeem. Ze kunnen complicaties veroorzaken tijdens het opwaarderingsproces en ze kunnen veiligheidsrisico's inhouden omdat ze niet langer onderhouden worden.

Hieronder worden twee methodes aangereikt om geïnstalleerde pakketten te vinden die niet van Debian afkomstig zijn. De ene met apt en de andere met apt-forktracer. Houd er rekening mee dat geen van beide 100% accuraat werkt (het voorbeeld met apt levert bijvoorbeeld ook pakketten op die ooit door Debian geleverd werden maar nu niet meer, zoals oude kernelpakketten).

$ apt list '?narrow(?installed, ?not(?origin(Debian)))'
$ apt-forktracer | sort
    

Een eerdere upgrade heeft mogelijk ongebruikte kopieën van configuratiebestanden achtergelaten; oude versies van configuratiebestanden, versies geleverd door de pakketbeheerders, enz. Het verwijderen van overgebleven bestanden van eerdere upgrades kan verwarring voorkomen. Zoek dergelijke overgebleven bestanden met:

# find /etc -name '*.dpkg-*' -o -name '*.ucf-*' -o -name '*.merge-error'
    

Als u niet-vrije firmware hebt geïnstalleerd, wordt aanbevolen non-free-firmware toe te voegen aan uw APT-bronnenlijst. Voor details zie Paragraaf 2.2, “Archiefgebieden” en Paragraaf 5.1.1, “ Niet-vrije firmware verplaatst naar zijn eigen component in het archief ”.

Indien u in uw pakketbronbestanden voor APT de archiefafdeling proposed-updates opgenomen heeft, moet u die vermelding verwijderen vooraleer u uw systeem probeert op te waarderen. Dit is een voorzorgsmaatregel om de kans op conflicten te verkleinen.

Als u op uw systeem pakketten heeft die niet van Debian afkomstig zijn, moet u weten dat deze tijdens de opwaardering eventueel verwijderd kunnen worden wegens tegenstrijdige vereisten. Indien deze pakketten geïnstalleerd werden via het toevoegen van een extra pakketarchief in uw pakketbronbestanden voor APT, ga dan na of dat archief ook pakketten aanbiedt die gecompileerd werden voor bookworm en pas die pakketbronregel dienovereenkomstig aan op hetzelfde moment waarop u de pakketbronregels voor de pakketten van Debian aanpast.

Het is mogelijk dat sommige gebruikers op hun bullseye-systeem “recentere” versies hebben, afkomstig van niet-officiële backports (voor de stabiele release geschikt gemaakte recentere softwareversies), van pakketten die wel degelijk in Debian aanwezig zijn. Dergelijke pakketten hebben een grote kans om tijdens de opwaardering voor problemen te zorgen, vermits ze kunnen leiden tot bestandsconflicten^[4]. Paragraaf 4.5, “Mogelijke problemen tijdens de opwaardering” bevat enig informatie over hoe u met bestandsconflicten kunt omgaan mochten die zich manifesteren.

Indien u APT geconfigureerd heeft om bepaalde pakketten te installeren uit een andere distributie dan uit stable (bijvoorbeeld uit testing), zult u de configuratie voor APT pinning (opgeslagen in /etc/apt/preferences en /etc/apt/preferences.d/) moeten wijzigen om de opwaardering van pakketten naar versies uit de nieuwe stabiele release mogelijk te maken. Bijkomende informatie over APT-verankering (pinning) is te vinden in de man-pagina apt_preferences(5).

APT heeft versie 2 of hoger nodig van gpgv om de sleutels te verifiëren die gebruikt worden om releases van bookworm te ondertekenen. Aangezien gpgv1 technisch gezien voldoet aan deze vereiste, maar alleen nuttig is in specifieke omstandigheden, kunnen gebruikers ervoor zorgen dat de juiste versie wordt geïnstalleerd met:

# apt install gpgv
    

Ongeacht de gebruikte methode van opwaarderen is het aanbevolen om eerst de toestand van alle pakketten te controleren en na te gaan of alle pakketten zich in een opwaardeerbare toestand bevinden. Het volgende commando toont pakketten die een status hebben van Half-Installed (gedeeltelijk geïnstalleerd) of Failed-Config (mislukte configuratie) en de pakketten met een foutstatus.

$ dpkg --audit
    

U kunt de toestand van alle pakketten op uw systeem ook controleren met aptitude of met commando's zoals

$ dpkg -l | pager
    

of

# dpkg --get-selections '*' > ~/curr-pkgs.txt
    

Als alternatief kunt u ook apt gebruiken.

# apt list --installed > ~/curr-pkgs.txt
    

Het is wenselijk om eventuele 'hold'-markeringen (pakketten die gemarkeerd staan als te handhaven in de huidige versie) voor de opwaardering te verwijderen. Indien een pakket dat essentieel is voor de opwaardering als te handhaven gemarkeerd staat, zal de opwaardering mislukken.

$ apt-mark showhold
    

Indien u lokaal een pakket aanpaste en opnieuw compileerde, maar het geen andere naam gaf of geen epoch in het versienummer opnam, dan moet u het markeren als te handhaven (on hold) om te voorkomen dat het opgewaardeerd wordt.

U kunt voor apt de “hold”-status (te handhaven) van een pakket wijzigen met:

# apt-mark hold pakkketnaam
    

Vervang hold door unhold om de “hold”-status (de 'te handhaven'-status) ongedaan te maken.

Als er nog iets is dat u moet repareren, is het best om ervoor te zorgen dat uw pakketbronbestanden voor APT nog blijven verwijzen naar bullseye, zoals uitgelegd werd in Paragraaf A.2, “Het controleren van uw bronnenlijstbestanden voor APT”.

Op nieuwe installatie is de standaardinstelling dat APT gebruik maakt van de CDN-dienst van Debian, hetgeen er moet voor zorgen dat pakketten automatisch gedownload worden van een spiegelserver die zich in netwerktermen dicht in de buurt bevindt. Vermits het een relatief recente dienst betreft, is het mogelijk dat in de configuratie van oudere installaties nog steeds verwezen wordt naar een van de centrale internetservers van Debian of naar een van de spiegelservers. Indien u dit nog niet gedaan heeft, wordt u aangeraden om over te schakelen op het gebruik van de CDN-dienst in uw configuratie van APT.

Om gebruik te maken van de CDN-dienst, moet u een regel zoals deze toevoegen aan uw pakketbronconfiguratie van APT (in de veronderstelling dat u gebruik maakt van main en contrib):

deb https://deb.debian.org/debian bookworm main contrib

Nadat u de nieuwe pakketbronnen toegevoegd heeft, moet u de eerdere “deb”-regels deactiveren door er een hash-teken (#) voor te plaatsen.

Indien u echter betere resultaten bekomt door een specifieke spiegelserver te gebruiken die in netwerktermen dicht bij u in de buurt is, heeft u nog steeds die mogelijkheid.

De adressen van Debian spiegelservers zijn te vinden op https://iwawocd.cewmufwd.tk/distrib/ftplist (kijk bij de paragraaf met als titel “Lijst van Debian spiegelservers”).

Bijvoorbeeld, veronderstel dat de dichtstbijzijnde Debian spiegelserver http://mirrors.kernel.org is. Als u op deze spiegelserver met een webbrowser gaat kijken, dan zult u merken dat de hoofdmappen op de volgende manier georganiseerd zijn:

http://mirrors.kernel.org/debian/dists/bookworm/main/binary-amd64/...
http://mirrors.kernel.org/debian/dists/bookworm/contrib/binary-amd64/...
    

Om APT in te stellen op het gebruik van een specifieke spiegelserver, moet u een regel als deze toevoegen (opnieuw in de veronderstelling dat u gebruik maakt van main en contrib):

deb http://mirrors.kernel.org/debian bookworm main contrib

Merk op dat “dists” impliciet toegevoegd wordt en dat de argumenten na de naam van de release gebruikt worden om het pad uit te breiden tot meerdere mappen.

Opnieuw moet u na het toevoegen van de nieuwe pakketbronnen de voorheen bestaande archiefregels uitschakelen.

In plaats van externe pakketspiegelservers te gebruiken, kunt u de pakketbronbestanden voor APT ook instellen om gebruik te maken van een spiegelserver op een lokale harde schijf (mogelijk aangekoppeld over NFS).

Bijvoorbeeld, uw pakketspiegelserver bevindt zich onder /var/local/debian/ en heeft de volgende hoofdmappen:

/var/local/debian/dists/bookworm/main/binary-amd64/...
/var/local/debian/dists/bookworm/contrib/binary-amd64/...
    

Om met apt van deze spiegelserver gebruik te maken, voegt u deze regel toe aan het bestand sources.list:

deb file:/var/local/debian bookworm main contrib

Merk op dat “dists” impliciet toegevoegd wordt en dat de argumenten na de naam van de release gebruikt worden om het pad uit te breiden tot meerdere mappen.

Nadat u de nieuwe pakketbronnen toegevoegd heeft, moet u de eerder bestaande archiefitems in de pakketbronbestanden voor APT deactiveren door er een hash-teken (#) voor te plaatsen.

Indien u enkel dvd's (of cd's of blu-raydiscs) wenst te gebruiken, moet u de bestaande items in alle pakketbronbestanden voor APT deactiveren door er een hash-teken (#) voor te plaatsen.

Controleer of /etc/fstab een regel bevat die het mogelijk maakt om uw cd-station aan te koppelen aan het aankoppelpunt /media/cdrom. Indien bijvoorbeeld /dev/sr0 uw cd-station is, moet /etc/fstab een regel bevatten zoals deze:

/dev/sr0 /media/cdrom auto noauto,ro 0 0
    

Merk op dat er geen spaties mogen staan tussen de woorden noauto,ro in het vierde veld.

Om na te gaan of het werkt, kunt u een cd in het station plaatsen en de volgende commando's uitvoeren:

# mount /media/cdrom    # hiermee koppelt u de cd aan het aankoppelpunt aan
# ls -alF /media/cdrom  # dit moet de inhoud tonen van de basismap van de cd
# umount /media/cdrom   # hiermee ontkoppelt u de cd opnieuw
    

Voer vervolgens het volgende commando uit:

# apt-cdrom add
    

voor elke cd met Debian-pakketten waarover u beschikt, om zo de gegevens over elke cd toe te voegen aan de databank van APT.

Het wordt sterk aanbevolen dat u het programma /usr/bin/script gebruikt om een transcriptie te maken van de opwaarderingssessie. Als er zich dan een probleem voordoet, zult u een logboekbestand hebben met een beschrijving van wat er gebeurde en kunt u zo nodig exacte informatie geven in een bugrapport. Om het opnemen te starten, typt u:

# script -t 2>~/upgrade-bookwormstap.time -a ~/upgrade-bookwormstap.script
    

of iets dergelijks. Indien u het script opnieuw moet starten (bijv. als u het systeem moet herstarten), gebruik dan andere waarden voor stap om een aanduiding te hebben over voor welke stap in het opwaarderingsproces u een logboekbestand aanmaakt. Laat het script zijn logboekbestand niet in een tijdelijke map, zoals /tmp of /var/tmp plaatsen (bestanden in deze mappen kunnen verwijderd worden tijdens de opwaardering of bij een herstart van de computer).

De transcriptie zal u ook de mogelijkheid bieden om informatie na te kijken die tijdens de opwaardering over het scherm wegscrolde. Als u zich aan de console van het systeem bevindt, moet u gewoon overschakelen naar VT2 (met Alt+F2) en nadat u aangemeld bent, het commando less -R ~root/upgrade-bookworm.script gebruiken om het bestand in te kijken.

Nadat u de opwaardering afgerond heeft, kunt u het programma script stoppen door aan de prompt exit te typen.

apt zal ook een logboek bijhouden van de gewijzigde toestand van pakketten in /var/log/apt/history.log en van de uitvoer naar de terminal in /var/log/apt/term.log. dpkg zal daarenboven een logboek van alle wijzigingen aan de toestand van pakketten bijhouden in /var/log/dpkg.log. Indien u aptitude gebruikt, zal ook dit programma een logboek van de wijzigingen bijhouden in /var/log/aptitude.

Indien u het programma script met de schakeloptie -t gebruikte, kunt u het programma scriptreplay gebruiken om de hele sessie opnieuw af te spelen:

# scriptreplay ~/upgrade-bookwormstep.time ~/upgrade-bookwormstep.script
    

Eerst moet de lijst met beschikbare pakketten uit de nieuwe uitgave opgehaald worden. Dit gebeurt met het volgende commando:

# apt update
    

	Opmerking
	Gebruikers van apt-secure kunnen problemen ondervinden wanneer ze aptitude of apt-get gebruiken. Voor apt-get kunt u apt-get update --allow-releaseinfo-change gebruiken.

Vooraleer u uw systeem opwaardeert moet u ervoor zorgen dat u voldoende vrije schijfruimte zult hebben als u begint aan de fase van volledige opwaardering van het systeem, welke beschreven wordt in Paragraaf 4.4.6, “Het systeem opwaarderen”. Eerst worden alle pakketten die geïnstalleerd moeten worden en die over het netwerk opgehaald moeten worden, opgeslagen in /var/cache/apt/archives (en, tijdens het downloaden, in de onderliggende map partial/). Daarom moet u de zekerheid hebben dat u op de bestandssysteempartitie waarop /var/ zich bevindt, voldoende ruimte beschikbaar heeft om tijdelijk de pakketten die op uw systeem geïnstalleerd zullen worden, ernaartoe te downloaden. Nadat het downloaden afgelopen is, zult u vermoedelijk ook op andere bestandssysteempartities extra ruimte nodig hebben, niet enkel om de pakketten die opgewaardeerd worden te installeren (waarvan de uitvoerbare bestanden of de bestanden met data mogelijk groter zijn), maar ook voor het installeren van nieuwe pakketten die ten gevolge van de opwaardering noodzakelijk geworden zijn. Als uw systeem niet voldoende schijfruimte beschikbaar heeft, kunt u eindigen met een niet volledig opgewaardeerd systeem dat nog moeilijk te repareren valt.

apt kan u gedetailleerde informatie geven over de schijfruimte die voor de installatie vereist is. Voor u met de opwaardering start, kunt u daarvan een schatting krijgen met het commando:

# apt -o APT::Get::Trivial-Only=true full-upgrade
[ ... ]
XXX opgewaardeerd, XXX nieuw geïnstalleerd, XXX te verwijderen en XXX niet opgewaardeerd.
Moet xx.xMB archieven ophalen.
Na deze operatie zal AAAMB bijkomende schijfruimte gebruikt worden.
    

Opmerking

Als u dit commando uitvoert bij de aanvang van het opwaarderingsproces, kunt u een foutmelding krijgen omwille van de redenen die in de paragrafen hierna beschreven worden. In een dergelijk geval zult u moeten wachten tot na de minimale opwaardering van het systeem, zoals beschreven in Paragraaf 4.4.5, “Een minimale opwaardering van het systeem”, om dit commando uit te voeren en het de vereiste schijfruimte te laten schatten.

Indien u onvoldoende vrije ruimte voor de opwaardering heeft, zal apt u met een melding zoals deze waarschuwen:

E: U heeft onvoldoende vrije ruimte in /var/cache/apt/archives/.
    

Als die situatie zich voordoet, moet u vooraf voldoende vrije ruimte maken. U kunt:

Merk op dat om het verwijderen van pakketten veilig te laten verlopen, het aangeraden is om uw pakketbronbestanden voor APT terug in te stellen op bullseye, zoals beschreven wordt in Paragraaf A.2, “Het controleren van uw bronnenlijstbestanden voor APT”.

Aangezien apt mogelijk diensten die op uw computer actief zijn, tijdelijk moet stoppen, is het waarschijnlijk een goed idee om monitordiensten die andere beëindigde diensten tijdens de upgrade kunnen herstarten, te stoppen. In Debian is monit een voorbeeld van zo'n dienst.

In sommige gevallen kan het onmiddellijk uitvoeren van een volledige opwaardering (zoals die hieronder beschreven wordt) leiden tot het verwijderen van een groot aantal pakketten die u wenst te behouden. Daarom bevelen we u een opwaardering in twee fases aan: eerst een minimale opwaardering uitvoeren om de conflicten uit te schakelen die aanleiding geven tot dat fenomeen en daarna een volledige opwaardering uitvoeren, zoals beschreven in Paragraaf 4.4.6, “Het systeem opwaarderen”.

Om dit te bereiken geeft u eerst het commando:

# apt upgrade --without-new-pkgs
    

Dit heeft de opwaardering tot gevolg van die pakketten die opgewaardeerd kunnen worden zonder dat andere pakketten verwijderd of geïnstalleerd moeten worden.

Een minimale opwaardering van het systeem kan ook nuttig zijn als het systeem slechts over beperkte opslagruimte beschikt en een volledige opwaardering omwille van opslagruimtebeperkingen niet toegepast kan worden.

Indien het pakket apt-listchanges geïnstalleerd is, zal het (bij zijn standaardconfiguratie) paginagewijs belangrijke informatie over opgewaardeerde pakketten laten zien na het downloaden van de pakketten. Druk na het lezen van de informatie op q om de paginagewijze weergave te verlaten en voort te gaan met de opwaardering.

Nadat u de voorgaande stappen gezet heeft, bent u nu klaar om voort te gaan met het belangrijkste onderdeel van de opwaardering. Voer het volgende commando uit:

# apt full-upgrade
    

Dit zal een volledige opwaardering van het systeem uitvoeren, de meest recente beschikbare versies van alle pakketten installeren, een oplossing bieden voor alle mogelijke gewijzigde vereisten (meestal nieuwe bibliotheekversies of hernoemde pakketten), welke pakketten hebben vergeleken bij de vorige uitgave, en alle in de weg zittende verouderde pakketten verwijderen.

Indien u de opwaardering uitvoert met een set cd's/dvd's/BD's, zult u wellicht op verschillende momenten tijdens de opwaardering gevraagd worden een specifieke schijf in het station te plaatsen. Het is mogelijk dat u verschillende malen dezelfde schijf in het station moet plaatsen. Dit heeft te maken met pakketten die met elkaar verband houden en verspreid over de verschillende schijven opgeslagen werden.

Momenteel geïnstalleerde pakketten die niet opgewaardeerd kunnen worden naar een recentere versie zonder de installatiestatus van een ander geïnstalleerd pakket te wijzigen, zullen op hun huidige versie behouden blijven (dit wordt als “gehandhaafd” weergegeven). Dit kan opgelost worden door ofwel aptitude te gebruiken om deze pakketten te selecteren als te installeren pakketten of door het commando apt install pakket te gebruiken.

In sommige gevallen kan de stap apt full-upgrade na het downloaden van de pakketten mislukken met:

E: Kon de onmiddellijke configuratie voor 'pakket' niet uitvoeren. Raadpleeg man 5 apt.conf onder APT::Immediate-Configure voor bijzonderheden.
      

Als dit zich voordoet, zou het mogelijk moeten zijn om de opwaardering voort te zetten door apt full-upgrade -o APT::Immediate-Configure=0 als commando te gebruiken.

Een andere mogelijke oplossing voor dit probleem is om tijdelijk zowel de pakketbronnen voor bullseye als voor bookworm op te nemen in uw pakketbronbestanden voor APT en het commando apt update te geven.

Het proces van opwaarderen naar bookworm kan om het verwijderen van pakketten vragen. De exacte lijst van pakketten kan verschillen, afhankelijk van welke pakketten op uw systeem geïnstalleerd zijn. In deze notities bij de release worden algemene adviezen in verband met deze verwijderingen gegeven, maar bij twijfel is het aangeraden om bij elke gebruikte opwaarderingsmethode de voorgestelde pakketverwijderingen te onderzoeken vooraleer verder te gaan. Meer informatie over in bookworm verouderde pakketten vindt u in Paragraaf 4.8, “Verouderde pakketten”.

Soms is het noodzakelijk om in APT de optie APT::Force-LoopBreak te activeren om in staat te zijn om tijdelijk een essentieel pakket te verwijderen omwille van een vicieuze cirkel van het type 'Conflicts/Pre-Depends' ('Is tegenstrijdig met/Heeft als voorvereiste'). apt zal u over een dergelijk probleem waarschuwen en de opwaardering afbreken. U kunt dit probleem omzeilen door aan de commandoregel van apt de optie -o APT::Force-LoopBreak=1 op te geven.

Het is mogelijk dat de vereistenstructuur van een systeem dermate defect is dat een manuele interventie noodzakelijk is. Gewoonlijk betekent dit dat apt gebruikt zal moeten worden of

# dpkg --remove pakket_naam
    

om sommige van de voor problemen zorgende pakketten uit de weg ruimen, of

# apt -f install
# dpkg --configure --pending
    

In extreme gevallen kan het gebeuren dat u herinstallatie moet forceren met een commando zoals

# dpkg --install /pad/naar/pakket_naam.deb
    

Bestandsconflicten zouden zich niet mogen voordoen als u een “zuiver” bullseye-systeem opwaardeert, maar ze kunnen wel optreden als u niet-officiële backports (een na een release verschenen recentere pakketversie die voor die release geschikt gemaakt werd) geïnstalleerd heeft. Bij een bestandsconflict krijgt u een foutmelding zoals:

Uitpakken van <pakket-foo> (uit <pakket-foo-bestand>) ...
dpkg: fout bij het verwerken van <pakket-foo> (--install):
 poging tot overschrijven van `<een-bestands-naam>',
 ook aanwezig in pakket <pakket-bar>
dpkg-deb: subproces plakken gedood door signaal (Defecte pijp)
Er deden zich fouten voor bij het verwerken van:
<pakket-foo>
    

U kunt een bestandsconflict proberen op te lossen door het pakket dat op de laatste regel van de foutmelding vermeld wordt, geforceerd te verwijderen:

# dpkg -r --force-depends pakket_naam
    

Nadat u dit gerepareerd heeft, zou u in staat moeten zijn om de opwaardering te hervatten door de eerder beschreven apt-commando's nogmaals uit te voeren.

Tijdens de opwaardering zult u vragen krijgen in verband met de configuratie of de herconfiguratie van verschillende pakketten. Wanneer u gevraagd wordt of een bestand in de map /etc/init.d of het bestand /etc/manpath.config moet vervangen worden door de versie van de pakketonderhouder, is het meestal nodig om te antwoorden met “yes” om de consistentie van het systeem te verzekeren. U kunt steeds terugkeren naar de oudere versie, vermits die bewaard zal worden met de extensie .dpkg-old.

Indien u twijfelt wat u moet doen, kunt u de naam van het pakket of het bestand noteren en de zaak uitzoeken op een later moment. U kunt in het transcriptiebestand de informatie die tijdens de opwaardering op het scherm verscheen, nog eens nalezen.

Indien u de lokale console van het systeem gebruikt om de opwaardering uit te voeren, kunt u ondervinden dat u op sommige momenten tijdens de opwaardering plots een ander scherm te zien krijgt en het zicht op het verloop van het opwaarderingsproces verloren bent. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren op systemen met een grafische interface wanneer de beeldschermbeheerder opnieuw opgestart wordt.

Om de console te herstellen waarop de opwaardering liep, zult u de toetsencombinatie Ctrl+Alt+F1 (als u zich in het grafische opstartscherm bevindt) of Alt+F1 (als u zich in de lokale tekstmodus-console bevindt) moeten gebruiken om terug te keren naar de virtuele terminal 1. Vervang F1 door de functietoets die hetzelfde cijfer heeft als het cijfer van de virtuele terminal waarin de opwaardering uitgevoerd werd. U kunt ook Alt+Pijl Links of Alt+Pijl Rechts gebruiken om te wisselen tussen de verschillende tekstmodus-terminals.

Wanneer u met het commando full-upgrade de stap zet van volledige opwaardering van bullseye naar bookworm, wordt het sterk aanbevolen een linux-image-*-metapakket te installeren als u dit voordien nog niet deed. Deze metapakketten installeren tijdens opwaarderingen automatisch recentere versies van de kernel. U kunt nagaan of u een metapakket geïnstalleerd heeft met het commando

$ dpkg -l 'linux-image*' | grep ^ii | grep -i meta
    

Indien u geen uitvoer te zien krijgt, zult u ofwel zelf handmatig het pakket met een recentere kernelversie moeten installeren ofwel een linux-image-metapakket. Om de lijst met beschikbare linux-image-metapakketten te krijgen, geeft u de opdracht

$ apt-cache search linux-image- | grep -i meta | grep -v transition
    

Indien u twijfelt over welk pakket u moet selecteren, moet u de opdracht uname -r gebruiken en zoeken naar een pakket met een soortgelijke naam. Indien u bijvoorbeeld “4.9.0-8-amd64” te zien krijgt, is het aangeraden om linux-image-amd64 te installeren. U kunt ook gebruik maken van apt-cache om een uitgebreide beschrijving van elk pakket te zien, hetgeen u kan helpen bij het kiezen van het beste pakket uit de beschikbare pakketten. Bijvoorbeeld:

$ apt show linux-image-amd64
    

U moet dan apt install gebruiken om het te installeren. Nadat deze nieuwe kernel geïnstalleerd is, moet u bij de eerst mogelijke gelegenheid het systeem herstarten om te kunnen genieten van de voordelen die de nieuwe kernelversie biedt. Lees echter zeker eerst Paragraaf 5.1.16, “Zaken die na de opwaardering en voor het herstarten van de computer moeten gebeuren” voor u de computer voor het eerst herstart na de opwaardering.

Voor de meer avontuurlijk aangelegde personen staat er in Debian een gemakkelijke methode ter beschikking om een eigen aangepaste kernel te compileren. Installeer de broncode van de kernel die in het pakket linux-source te vinden is. U kunt het deb-pkg-target uit de makefile van de broncode gebruiken om een binair pakket te bouwen. Meer informatie is te vinden in het Debian Linux Kernel Handbook, dat ook beschikbaar is onder de vorm van het pakket debian-kernel-handbook.

Als dit mogelijk is, heeft u er voordeel bij om het kernelpakket afzonderlijk en los van de algemene full-upgrade op te waarderen om de kansen te verkleinen dat het systeem zich tijdelijk in een niet-opstartbare toestand bevindt. Merk op dat u dit pas mag doen na het minimale opwaarderingsproces, beschreven in Paragraaf 4.4.5, “Een minimale opwaardering van het systeem”.

Over het algemeen is het aanbevolen om verwijderde pakketten te wissen (met het commando purge van APT). Dit is in het bijzonder het geval als ze bij een eerdere release-upgrade verwijderd werden (bijvoorbeeld bij de opwaardering naar bullseye) of als ze door een derde geleverd waren. In het bijzonder van init.d-scripts is bekend dat deze voor problemen kunnen zorgen.

	Let op
	Door een pakket te wissen worden over het algemeen ook de logboekbestanden ervan gewist. Misschien wilt u er eerst een reservekopie van maken.

Het volgende commando toont een lijst van alle verwijderde pakketten waarvan er mogelijk configuratiebestanden achtergebleven zijn op het systeem (indien van toepassing):

$ apt list '~c'
    

De pakketten kunnen gewist worden met het commando apt purge. In de veronderstelling dat u ze allemaal tegelijk wilt wissen, kunt u het volgende commando gebruiken:

# apt purge '~c'
    

Sommige pakketten uit bullseye kunnen in bookworm vervangen zijn door dummy overgangspakketten, welke tijdelijke plaatsbekleders zijn, bedoeld om opwaarderingen te vereenvoudigen. Indien bijvoorbeeld een toepassing die vroeger uit een enkel pakket bestond, opgesplitst werd in verschillende pakketten, kan voorzien worden in een overgangspakket met dezelfde naam als het oude pakket en met passende vereisten die tot de installatie van de nieuwe pakketten leiden. Nadat dit gebeurd is, kan het overbodige dummypakket veilig verwijderd worden.

De pakketbeschrijving van dummy overgangspakketten vermeldt gewoonlijk welk doel deze hebben. Deze zijn echter niet uniform; in het bijzonder zijn sommige “dummy”-pakketten bedoeld om geïnstalleerd te blijven, met als doel om een volledige softwaresuite binnen te trekken of om doorheen de tijd zicht te blijven houden op de meest recente beschikbare versie van een programma. Wellicht vindt u ook deborphan met een van de opties van het type --guess-* (bijv. --guess-dummy), nuttig om dummy overgangspakketten op uw systeem te detecteren.