2. Τι είναι νέο στην έκδοση Debian 13

Το Wiki έχει περισσότερες πληροφορίες σχετικά με αυτό το αντικείμενο.

2.1. Υποστηριζόμενες αρχιτεκτονικές

Οι ακόλουθες είναι οι επίσημα υποστηριζόμενες αρχιτεκτονικές για την έκδοση του Debian 13:

  • 32-bit PC (i386) and 64-bit PC (amd64)

  • 64-bit ARM (arm64)

  • ARM EABI (armel)

  • ARMv7 (EABI hard-float ABI, armhf)

  • little-endian MIPS (mipsel)

  • 64-bit little-endian MIPS (mips64el)

  • 64-bit little-endian PowerPC (ppc64el)

  • IBM System z (s390x)

Baseline bump for 32-bit PC to i686

Η υποστήριξη για την αρχιτεκτονική 32-bit PC (γνωστή και ως Debian αρχιτεκτονική i386) απαιτεί τώρα την εντολή "long NOP". Παρακαλούμε αναφερθείτε στο Baseline for 32-bit PC is now i686 για περισσότερες πληροφορίες.

Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα για την κατάσταση των υλοποιήσεων και πληροφορίες για συγκεκριμένες υλοποιήσεις για την αρχιτεκτονική σας στις ιστοσελίδες Υλοποιήσεις του Debian.

2.2. Ενότητες της αρχειοθήκης

Οι ακόλουθες ενότητες της αρχειοθήκης, που αναφέρονται στο Κοινωνικό Συμβόλαιο και την Πολιτική του Debian, υπάρχουν εδώ και αρκετό καιρό:

  • main: η διανομή του Debian·

  • contrib: συμπληρωματικά πακέτα που δουλεύουν με τη διανομή Debian, αλλά απαιτούν λογισμικό εκτός της διανομής είτε για την μεταγλώττισή τους είτε για τη λειτουργία τους·

  • non-free: συμπληρωματικά πακέτα που έχουν σαν στόχο να δουλεύουν με τη διανομή του Debian αλλά δεν συμμορφώνονται με τις Κατευθυντήριες Γραμμές του Debian για το Ελεύθερο Λογισμικό (DFSG) ή έχουν άλλα προβλήματα που καθιστούν την διάθεσή τους προβληματική.

Σύμφωνα με την απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του 2022 σχετικά με το μη-ελεύθερο υλισμικό, το 5ο σημείο του Κοινωνικού Συμβολαίου επεκτάθηκε με την ακόλουθη πρόταση:

Τα επίσημα μέσα διανομής του Debian μπορούν να περιέχουν υλισμικό που διαφορετικά δεν θα ήταν μέρος του συστήματος Debian για να επιτρέψουν την χρήση του με υλικό που απαιτεί τέτοιο υλισμικό.

Αν και δεν αναφέρεται ακόμα ρητά, είτε στο Κοινωνικό Συμβόλαιο είτε στην Πολιτική του Debian, έχει εισαχθεί μια καινούρια ενότητα στην αρχειοθήκη, που καθιστά εφικτό τον διαχωρισμό μη ελεύθερου υλισμικού από άλλα μη ελεύθερα πακέτα:

  • non-free-firmware

Τα περισσότερα πακέτα μη ελεύθερου υλισμικού έχουν μετακινηθεί από την ενότητα της αρχειοθήκης non-free στην ενότητα non-free-firmware ως προετοιμασία για την κυκλοφορία της έκδοσης Debian 13. Αυτός ο ξεκάθαρος διαχωρισμός καθιστά εφικτή τη δημιουργία επίσημων εικόνων εγκατάστασης με πακέτα από τις ενότητες main και non-free-firmware, χωρίς τις ενότητες contrib ή non-free. Με τη σειρά τους, αυτές οι εικόνες εγκατάστασης επιτρέπουν την εγκατάσταση συστημάτων μόνο με τις ενότητες main και non-free-firmware, χωρίς τις ενότητες``contrib`` ή non-free.

Δείτε την ενότητα Οι ενότητες non-free και non-free-firmware για αναβαθμίσεις από την προηγούμενη σταθερή έκδοση bookworm.

2.3. Τι καινούριο υπάρχει στη διανομή;

Αυτή η καινούρια έκδοση του Debian έρχεται με πολύ περισσότερο λογισμικό από την προκάτοχό της bookworm· η διανομή περιλαμβάνει περισσότερα από 11294 καινούρια πακέτα, φτάνοντας σε ένα σύνολο περισσότερων από 59551 πακέτων. Το περισσότερο λογισμικό σε αυτή την διανομή έχει αναβαθμιστεί: πάνω από 42821 λογισμικά πακέτων (αυτό είναι 72% όλων των πακέτων στην bookworm). Επίσης, ένας σημαντικός αριθμός πακέτων (περισσότερα από 9519, 16% των πακέτων στην bookworm) έχουν για διαφορετικούς λόγους μετακινηθεί από αυτή την διανομή. Δεν θα υπάρξουν αναβαθμίσεις για αυτά τα πακέτα και θα σημειωθούν ως παρωχημένα "obsolete" στη διαχείριση πακέτων front-ends; Δείτε Παρωχημένα πακέτα.

2.3.1. Desktop και γνωστά πακέτα

To Debian κυκλοφορεί και πάλι με αρκετές εφαρμογές και περιβάλλοντα επιφάνειας εργασίας. Περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τώρα τα περιβάλλοντα επιφάνειας εργασίας GNOME 43, KDE Plasma 5.27, LXDE 11, LXQt 1.2.0, MATE 1.26, and Xfce 4.18.

Διάφορες εφαρμογές παραγωγικότητας έχουν επίσης αναβαθμιστεί, συμπεριλαμβάνοντας τις σουίτες γραφείου:

  • Το LibreOffice έχει σαναβαθμιστεί στην έκδοση 7.4;

  • Το GNUcash αναβαθμίζεται στην έκδοση 4.13·

Μεταξύ πολλών άλλων, αυτή η έκδοση περιλαμβάνει επίσης τις ακόλουθες επικαιροποιήσεις λογισμικού:

Πακέτο

Έκδοση στην παλιά σταθερή έκδοση 12 (bookworm)

Έκδοση στο 13 (trixie)

Apache

2.4.54

2.4.57

Bash

5.1

5.2.15

BIND DNS Server

9.16

9.18

Cryptsetup

2.3

2.6

Emacs

27.1

28.2

Exim default e-mail server

4.94

4.96

GNU Compiler Collection as default compiler

10.2

12.2

GIMP

2.10.22

2.10.34

GnuPG

2.2.27

2.2.40

Inkscape

1.0.2

1.2.2

the GNU C library

2.31

2.36

Εικόνα του πυρήνα Linux

σειρά 5.10

Σειρά 6.1

LLVM/Clang toolchain

9.0.1 και 11.0.1 (προεπιλογή) και 13.0.1

13.0.1 και 14.0 (προεπιλογή) και 15.0.6

MariaDB

10.5

10.11

Nginx

1.18

1.22

OpenJDK

11

17

OpenLDAP

2.4.57

2.5.13

OpenSSH

8.4p1

9.2p1

OpenSSL

1.1.1n

3.0.8

Perl

5.32

5.36

PHP

7.4

8.2

Postfix MTA

3.5

3.7

PostgreSQL

13

15

Python 3

3.9.2

3.11.2

Rustc

1.48

1.63

Samba

4.13

4.17

Systemd

247

252

Vim

8.2

9.0

2.3.2. Περισσότερες μεταφρασμένες σελίδες εγχειριδίου

Χάρις στους μεταφραστές μας, είναι τώρα διαθέσιμη περισσότερη τεκμηρίωση με τη μορφή σελίδων εγχειριδίου man-pages σε περισσότερες γλώσσες από ποτέ. Για παράδειγμα, πολλές σελίδες εγχειριδίου είναι τώρα διαθέσιμες στα Τσέχικα, Δανέζικα, Ελληνικά, Φινλανδικά, Ινδονησιακά, Μακεδονικά, Νορβηγικά (Bokmål), Ρώσικα, Σερβικά, Σουηδικά, Ουκρανικά και Βιετναμέζικα, ενώ τώρα είναι πλέον διαθέσιμες στα Γερμανικά όλες οι σελίδες εγχειριδίου του systemd.

To ensure the man command shows the documentation in your language (where possible), install the right manpages-lang package and make sure your locale is correctly configured by using

# dpkg-reconfigure locales

.

2.3.3. Νέα από το Μείγμα Debian Med

Όπως με κάθε κυκλοφορία, έχουν προστεθεί καινούρια πακέτα στα πεδία των ιατρικών επιστημών και των επιστημών ζωής. Το καινούριο πακέτο shiny-server αξίζει ίσως ειδικής μνείας, καθώς απλοποιεί επιστημονικές εφαρμογές στο διαδίκτυο που χρησιμοποιούν τη γλώσσα R. Συνεχίσαμε, επίσης, την προσπάθεια να προσφέρουμε υποστήριξη για Continuous Integration για τα πακέτα που συντηρούνται από την ομάδα Debian Med.

Η ομάδα του Debian Med ενδιαφέρεται πάντα για feedback από χρήστες, ιδιαίτερα με την μορφή αιτημάτων για δημιουργία πακέτων για ελεύθερο λογισμικό που δεν έχει ακόμα πακετοποιηθεί, ή για backports καινούριων πακέτων ή πακέτων με πιο πρόσφατες εκδόσεις στην δοκιμαστική έκδοση.

Για να εγκαταστήσετε πακέτα που συντηρούνται από την ομάδα του Debian Med, εγκαταστήστε τα μεταπακέτα με το όνομα med-*, που βρίσκονται στην έκδοση 3.8.x για την έκδοση Debian bookworm. Επισκεφθείτε ελεύθερα τις σελίδες Debian Med tasks για να δείτε το πλήρες φάσμα του βιολογικού και ιατρικού λογισμικού που είναι διαθέσιμο στο Debian.

2.3.4. Νέα από το Μείγμα Debian Astro

Η έκδοση Debian bookworm έρχετει μα την έκδοση 4.0 του καθαρού Μείγματος Debian Astro, που συνεχίζει να αντιπροσωπεύει μια σπουδαία σε ένα βήμα λύση για επαγγελματίες αστρονόμους, λάτρεις και οποιονδήποτε ενδιαφέρεται για την αστρονομία. Σχεδόν όλα τα πακέτα στην Debian Astro αναβαθμίστηκαν σε καινούριες εκδόσεις, αλλά υπάρχουν και αρκετά νέα πακέτα λογισμικού.

Για τους ραδιο-αστρονόμους περιλαμβάνεται τώρα το πρόγραμμα συσχέτισης (correlator) openvlbi, που είναι ανοιχτό λογισμικό, Τα καινούρια πακετα astap και planetary-system-stacker είναι χρήσιμα για image και ανάλυση αστρομετρίας. Ένας μεγάλος αριθμός καινούριων οδηγών και βιβλιοθηκών που υποστηρίζουν το πρωτόκολλο INDI έχουν επίσης πακετοποιηθεί και περιλαμβάνονται τώρα στο Debian.

Τα καινούρια, σχετιζόμενα με το Astropy, πακέτα python3-extinction, python3-sncosmo, python3-specreduce και python3-synphot περιλαμβάνονται, καθώς και πακέτα που έχουν δημιουργηθεί γύρω από τα python3-yt και python3-sunpy. Η υποστήριξη της Python για τον μορφότυπο αρχείων ASDF έχει επεκταθεί κατά πολύ, εμώ το οικοσύστημα της Java επεκτείνεται με βιβλιοθήκες που χειρίζονται τους μορφότυπους αρχείων ECSV και TFCAT, πρωτίστως για χρήση με το πακέτο topcat.

Ελέγξτε τη σελίδα Astro Blend για έναν πλήρη κατάλογο και περισσότερες πληροφορίες.

2.3.5. Secure Boot στην αρχιτεκτονική ARM64

Η υποστήριξη για Secure Boot στην αρχιτεκτονική ARM64 έχει εισαχθεί και πάλι στην έκδοση trixie. Χρήστες υλικού με ARM64 και τη δυνατότητα χρήσης UEFI μπορούν να εκκινήσουμε με ενεργοποιημένη την κατάσταση Secure Boot και να εκμεταλλευθούν πλήρως τα γνωρίσματα ασφαλείας. Βεβεαιωθείτε ότι έχετε εγκαταστήσει τα πακέτα grub-efi-arm64-signed και shim-signed, ενεργοποιήστε το Secure Boot στη διεπαφή υλισμικού του μηχανήματός σας και επανεκκινήστε για να χρησιμοποιήσετε το σύστημά σας με ενεργοποιημένο το Secure Boot.

Η σελίδα στο Wiki έχει περισσότερες πληροφορίες για το πώς να χρησιμοποιήσετε και να αντιμετωπίσετε σφάλματα με το Secure Boot.